به گزارش صدای شهر برنا مطرح کرد؛ مصطفی انتظاری، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، در مورد فعال شدن مکانیسم ماشه، گفت: مکانیسم ماشه از ابتدا با این هدف طراحی شد که دو طرف، در صورت پایبندی به تعهدات، بتوانند در صورت بروز تخلف، با این ابزار سازوکار مشخصی را فعال کنند. اما ما بلافاصله بعد از امضای برجام، با روی کار آمدن دولت ترامپ و خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق، شاهد بی‌عملی اروپا بودیم. کشورهای اروپایی نتوانستند استقلال عمل خود را حفظ کنند و در عمل تابع تصمیمات ایالات متحده شدند.
وی افزود: با وجودی که کشورهای اروپایی ادعا می‌کردند در برجام باقی مانده‌اند، اما هیچ گامی برای اجرای تعهداتشان برنداشتند. طبیعی بود در واکنش به این وضعیت، ایران نیز ضمن باقی ماندن در چارچوب توافق، بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر بگیرد؛ چراکه در شرایطی که طرف مقابل به هیچ‌یک از تعهداتش عمل نمی‌کند، انتظار پایبندی یک‌جانبه از ایران منطقی نیست.
اروپایی‌ها شعار می‌دهند اما در عمل تابع آمریکا هستند
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: پس از خروج آمریکا، شرکت‌های اروپایی یکی پس از دیگری بازار ایران را ترک کردند، واردات متوقف شد، دفاتر و نمایندگی‌ها بسته شد. در چنین شرایطی کاملاً طبیعی است که ایران نیز نتواند به تعهدات خود پایبند بماند.
وی ادامه داد: با این حال امروز شاهد آن هستیم که تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه بار دیگر مطرح شده، آن‌هم در شرایطی که عملاً هیچ‌کدام از مفاد برجام اجرا نمی‌شود. همان‌طور که دیپلمات‌های کشورمان هم بارها گفته‌اند، در چنین وضعیتی استفاده از مکانیسم ماشه بی‌معنی است. اروپا در دولت ترامپ می‌گفت مخالف خروج آمریکاست، اما در عمل تفاوتی با واشنگتن نداشت. اکنون نیز باید به جای شعار، منصفانه قضاوت کند که کدام طرف بدعهدی کرده و به تعهدات خود پایبند نبوده است.
مکانیسم ماشه، ابزار فشار سیاسی برای حفظ نقش اروپا در بازی هسته‌ای
انتظاری گفت: به نظر من، موضوع مکانیسم ماشه بیش از آنکه به تعهدات برجامی و مسائل حقوقی مربوط باشد، یک ابزار سیاسی است. اروپا از جنگ اوکراین و عملکرد روسیه گلایه دارد و می‌خواهد ایران را نیز تحت فشار قرار دهد. همچنین از اینکه در مذاکرات هسته‌ای اخیر با آمریکا حذف شده، ناراحت است و سعی می‌کند با تهدید به اجرای این مکانیسم، خودش را در این بازی حفظ کند.
وی خاطرنشان کرد: من فکر نمی‌کنم آنچه امروز اروپا از آن صحبت می‌کند، ربطی به خود برجام داشته باشد. چراکه دیگر چیزی از برجام باقی نمانده است که بخواهیم یکی از بندهای آن را اجرا کنیم. اروپا اگر واقعاً دغدغه توافق دارد، باید از ابزار سیاسی استفاده نکند و به گفت‌وگو بازگردد.
راه خنثی‌سازی مکانیسم ماشه از مسیر مذاکره سیاسی می‌گذرد
وی تأکید کرد: اگر ایران می‌خواهد مکانیسم ماشه را خنثی کند، نباید صرفاً بر استدلال‌های حقوقی یا برجامی تکیه کند. این رویکرد دیگر کارآمد نیست. باید وارد مذاکره‌ای سیاسی با طرف اروپایی شد و به آن‌ها این اطمینان را داد که قرار نیست از تعامل اقتصادی و سیاسی با اروپا چشم‌پوشی شود. این نوع مذاکرات بهتر از بازگشت به برجام می‌تواند فشارها را کنترل کند.
خروج از NPT واکنشی قانونی، اخلاقی و بین‌المللی است
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره گزینه‌های پیش‌روی ایران برای واکنش به مکانیسم ماشه گفت: همان‌طور که مسئولان کشور هم اشاره کرده‌اند، گزینه‌های مختلفی روی میز است. یکی از مهم‌ترین این گزینه‌ها، خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. چون برجام به عنوان محصول این پیمان امضا شد و اگر آن برجام قابل اجرا نباشد، ماندن در خود NPT چه خاصیتی می‌تواند داشته باشد؟»
وی ادامه داد: وقتی توافقی که قدرت‌های جهانی سال‌ها روی آن مذاکره کردند اجرایی نمی‌شود، دیگر نمی‌توان به دیگر تعهدات آن امید بست. به همین دلیل، خروج از NPT یک واکنش اخلاقی و حقوقی مشروع است. ایران باید با این اقدام به جامعه جهانی اعلام کند که ساختارها و نهادهایی که طراحی شده‌اند، در دفاع از حقوق کشورها ناتوان هستند و این بی‌اعتباری، دامن‌گیر خود آن‌ها خواهد شد.»
اولویت ایران: کنترل فضای روانی و کاهش تبعات اقتصادی
انتظاری گفت: مکانیسم ماشه ممکن است فضای روانی و اقتصادی کشور را متأثر کند. اما اگر با استفاده از همبستگی ملی و اتحاد داخلی که بعد از تجاوزهای آمریکا نیز تجربه شد، بتوانیم فضای داخلی را آرام نگه داریم، فشار دشمن نیز بی‌اثر خواهد شد. رفتارهای هیجانی باید کاهش یابد. اگر طرف مقابل ببیند که این تهدیدات اثر خاصی نداشته، ممکن است در مواضع خود بازنگری کند.
وی خاطر نشان کرد: در مجموع، مهم‌ترین واکنش ایران باید هم در حوزه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی باشد. از یک‌سو باید تبعات اقتصادی را مدیریت کنیم و از سوی دیگر، پیام روشنی به جامعه جهانی بدهیم که این مکانیسم‌ها دیگر مشروعیتی ندارند. اگر این مسیر طی شود، زمینه برای توافق جدید و گفت‌وگوهای تازه نیز فراهم خواهد شد.
انتهای پیام/
Source link
مکانیسم ماشه ابزاری سیاسی است/ اروپا تابع آمریکا است
سهام:
