به گزارش صدای شهر در شرایطی که تقویت ارتباط میان دانشگاه و صنعت به یکی از راهبرد‌های کلان علم و فناوری کشور تبدیل شده وزارت علوم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی در مسیر تازه‌ای گام برداشته است. برای نخستین‌بار رساله‌های دکتری به‌عنوان یکی از ابزار‌های مهم تولید دانش و حل مسائل در قالب مواد ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان مشمول حمایت مالی شده‌اند؛ اقدامی که می‌تواند مسیر پژوهش‌های دانشگاهی را به‌سوی کاربرد و اثربخشی واقعی در صنعت و اقتصاد کشور هدایت کند.
به گزارش خبرنگار علمی برنا، در همین راستا پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری امروز در مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری با معاونت علمی بر ضرورت تعامل عمیق میان این دو نهاد تاکید کرد و گفت: ارتباطی که امروز میان معاونت علمی و وزارت علوم شکل گرفته یک فرصت بی‌نظیر برای کشور است تا بتوان از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی در مسیر تحقق اهداف ملی بهره‌برداری کرد.
او با اشاره به سابقه کاری خود در معاونت علمی افزود: به‌مدت ۸ سال در این معاونت فعالیت داشتم و از نزدیک با ظرفیت‌ها و فرآیند‌های آن آشنایی دارم. در همان دوره نیز در روند تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان نقش داشتم و معتقدم این قانون یکی از بی‌نظیرترین قوانین تاریخ کشور است، با این‌حال هنوز ظرفیت‌های آن به‌درستی فعال نشده‌اند.
رساله‌های دکتری در خدمت برنامه هفتم توسعه
صالحی با اشاره بهتاکیدات رئیس‌جمهور در زمینه اجرای برنامه هفتم توسعه کشور گفت: دولت در این دوره، برنامه‌محور عمل می‌کند. وزارت علوم نیز در ابتدای استقرار دولت کارگروهی برای تدوین برنامه اجرایی تشکیل داد و نهایتاً در آذرماه سال گذشته این برنامه به وزیر ابلاغ شد.
وی ادامه داد: بر اساس برنامه هفتم توسعه، تا پایان اجرای آن باید ۲۰ درصد پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در حوزه علوم پایه و فنی و ۱۰ درصد در حوزه علوم انسانی، تقاضامحور و حل‌مسئله‌محور باشند. با وجود بیش از ۱۵۰ هزار دانشجوی دکتری و ۶۷۰ هزار دانشجوی کارشناسی‌ارشد در کشور، این رویکرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
او با اشاره به عبارت پارسا به‌عنوان معادل رسمی پایان‌نامه و رساله در برنامه افزود: اکنون با جمعیتی حدود ۸۲۰ هزار پارسا در دانشگاه‌های کشور روبه‌رو هستیم که باید درصد معناداری از آنها به حل مسائل واقعی کشور اختصاص یابد.
بهره‌برداری از ابزار‌های ملی برای پژوهش اثربخش
صالحی بر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجودتاکید کرد و گفت: سیاست وزارت علوم این است که از ابزار‌هایی مانند پایان‌نامه، طرح‌های ارتباط با صنعت، فرصت‌های مطالعاتی و شبکه‌های همکاری علمی برای تحقق اهداف برنامه هفتم استفاده کند. در همین راستا، نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان) طراحی و راه‌اندازی شده است.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب نیز در سیاست‌های کلی برنامه هفتم بر شتاب علمی کشورتاکید کرده‌اند. نان امروز بیش از ۲۵ هزار نیاز واقعی از سوی دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی از جمله وزارت نفت و گروه صنعتی ایران‌خودرو را شناسایی و ثبت کرده است.
استفاده از مواد ۱۱ و ۱۳ قانون جهش برای رساله‌های دکتری
صالحی با اشاره به مواد ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان گفت: برای نخستین‌بار با استفاده از این مواد قانونی امکان تأمین مالی رساله‌های دکتری از محل مشوق‌های مالیاتی فراهم شده است. این گام می‌تواند یکی از گلوگاه‌های جدی در مسیر تأمین مالی تحقیقات دانشجویی را برطرف کند.
وی اظهار داشت: در حال حاضر، ۵۰۰ طرح رساله دکتری با حمایت ۵۰۰ میلیون تومانی در این مسیر در حال اجرا هستند. این طرح‌ها از زیرساخت دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها بهره می‌برند و می‌توانند پاسخگوی بخش قابل‌توجهی از نیاز‌های کشور باشند.
سرمایه‌گذاری ۹ هزار میلیارد تومانی در همکاری صنعت و دانشگاه
معاون پژوهشی وزیر علوم در ادامه با اشاره به اقدامات انجام‌شده در سطح ملی گفت: در حال حاضر بیش از ۱۱ هزار طرح ارتباط با جامعه و صنعت به ارزش بیش از ۷ هزار میلیارد تومان در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در حال اجراست. پیش‌بینی می‌کنیم با استفاده از ظرفیت‌های قانون جهش تولید، این رقم در سال جاری رشد قابل‌توجهی داشته باشد.
او همچنین به قرارداد‌های جدید دانشگاه‌ها با صنایع بزرگ اشاره کرد و گفت: حدود ۶ هزار میلیارد تومان تفاهم‌نامه با فولاد مبارکه و هلدینگ خلیج فارس و ۲ هزار میلیارد تومان با صنایع استان آذربایجان شرقی از سوی دانشگاه تبریز امضا شده است. این پروژه‌ها پس از تأیید نهایی در معاونت علمی وارد فاز اجرایی می‌شوند.
پژوهش مسئله‌محور راهی برای اشتغال دانش‌آموختگان
صالحی باتاکید بر نقش این برنامه‌ها در اشتغال‌زایی و حفظ سرمایه انسانی گفت: وقتی رساله‌های دکتری به نیاز‌های واقعی صنایع و شرکت‌ها متصل می‌شوند احتمال جذب فارغ‌التحصیلان نیز افزایش می‌یابد. طبق آمار جهانی حدود ۲۵ درصد از دانشجویانی که پایان‌نامه آنها مبتنی بر نیاز‌های صنعتی تعریف شده پس از فارغ‌التحصیلی در همان حوزه شغلی جذب می‌شوند.
آیا پژوهشگران آماده ورود به میدان واقعی هستند؟
معاون پژوهشی وزیر علوم در پایان سخنان خود گفت: امروز تمام ابزار‌های مالی، حکمرانی، اجرایی و ساختاری در زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور مهیاست. وظیفه ما این است که این ابزار‌ها را به‌درستی فعال کرده و در مسیر حل مسائل کشور به‌کار بگیریم.
او افزود: با تعامل سازنده میان معاونت علمی، وزارت علوم، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع کشور زنجیره ارزش پژوهش می‌تواند به یک ساختار اثربخش برای رشد کشور تبدیل شود.
تجربه جدید وزارت علوم در بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان نشان می‌دهد که می‌توان پژوهش‌های دانشگاهی را از حالت انتزاعی خارج و آنها را به ابزاری مؤثر برای پاسخ به نیاز‌های واقعی کشور تبدیل کرد. حمایت مالی از رساله‌های دکتری با محوریت حل مسئله نه‌تنها به توسعه علمی و فناورانه کشور شتاب می‌بخشد بلکه مسیر اشتغال‌زایی، تعامل با صنعت و اثرگذاری اجتماعی دانش را هموارتر می‌سازد. اکنون این پرسش مطرح است که آیا سایر ارکان علمی کشور نیز آمادگی هم‌راستا شدن با این رویکرد مسئله‌محور را دارند؟
انتهای پیام/
Source link
