به گزارش صدای شهر به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ تبسم کشاورز_ در روز‌هایی که فروش فیلم‌ها در گیشه نشانه‌ای از بازگشت تدریجی مخاطب به سالن‌های سینماست، فیلم «زن و بچه» به کارگردانی سعید روستایی توانسته با گذشت بیش از ۱۰ روز از آغاز اکران، جایگاه خود را در میان آثار اجتماعی سال تثبیت کند.
این فیلم، دومین همکاری سید جمال ساداتیان با سعید روستایی پس از تجربه موفق «متری شیش و نیم» به‌شمار می‌رود و در ادامه مسیر دغدغه‌مند هر دو سینماگر، روایتی انسانی از بحران‌های اقتصادی و اجتماعی طبقه‌ای فراموش‌شده را به تصویر می‌کشد.
ساداتیان، تهیه‌کننده شناخته‌شده سینمای ایران، پیش‌تر در فیلم‌هایی چون «چهارشنبه‌سوری»، «برف روی کاج‌ها» و «به رنگ ارغوان» نیز حضور داشته و همواره به انتخاب پروژه‌هایی با بن‌مایه‌های اجتماعی، فرهنگی و تاثیرگذار شناخته می‌شود.
در گفت‌وگوی پیش رو ساداتیان از روند شکل‌گیری «زن و بچه»، همکاری مجدد با روستایی، بازخوردها و نقدها، چالش‌های صدور مجوز و انتخاب بازیگران سخن گفته است که در ادامه می‌خوانید.
دغدغه‌های اجتماعی دلیل همکاری دوباره‌ام با سعید روستایی بود
برنا: با توجه به تجربه موفق سه فیلم قبلی سعید روستایی، چه چیزی در فیلم «زن و بچه» شما را مجاب کرد که وارد این پروژه شوید و برای دومین بار، پس از «متری شیش و نیم» با این فیلمساز همکاری کنید؟
ساداتیان: موضوعات اجتماعی همیشه برایم اهمیت دارد و «زن و بچه» نیز در ادامه همین دغدغه، بُرشی از زندگی انسانی را ترسیم می‌کند که در دل بحران‌های اقتصادی گرفتار شده است. داستان درباره مادری است که به‌واسطه فشار‌های مالی، آسیب‌هایی در زندگی شخصی‌اش را تجربه می‌کند. آنچه این روایت را برایم جذاب می‌کرد، تنها مضمون فردی آن نبود بلکه تلنگری بود که به بخشی از جامعه وارد می‌کرد. به طبقه‌ای که اگر نادیده گرفته شود، فرزندانش ممکن است با آسیب‌های جدی روبه‌رو شوند. ادامه داستان هم، همین مسیر را دنبال می‌کند و بر نگاه هشداردهنده‌اش نسبت به واقعیت اجتماعی تاکید دارد.
برنا: با توجه به این‌که سعید روستایی همیشه دغدغه‌های اجتماعی را در آثارش دنبال کرده و شما هم در کارهایتان به این موضوعات اهمیت می‌دهید، «زن و بچه» به مسائل متعددی مانند حضانت، تربیت فرزند، خیانت، فشار‌های اجتماعی و عشق می‌پردازد. آیا از ابتدا این حجم از خرده‌روایت‌ها در فیلمنامه بوده؟
ساداتیان: بله، سعید روستایی قصه را به شکل کامل و با جزئیات می‌نویسد و از ابتدا هم این چندلایه‌بودن روایت‌ها در فیلمنامه بوده است.
«زن و بچه» با وجود نقدها و تنوع دیدگاه‌ها معدلی قابل قبول می‌گیرد
برنا: برخی معتقدند که فیلم دچار خطا‌هایی در روایت یا شخصیت‌پردازی است. آیا شما این نقدها را پذیرفتنی می‌دانید؟
ساداتیان: جامعه پویا، جامعه‌ای است که افراد بتوانند با فراغ‌بال نظراتشان را مطرح کنند. ممکن است برخی مخاطبان خطا‌هایی را در آن ببینند که این موضوع به سلیقه بیننده برمی‌گردد. طبیعتا در حوزه علوم انسانی، متر و معیار‌های مطلق و قابل‌اندازه‌گیری مانند علوم پایه وجود ندارد. هر کسی می‌تواند برداشت خودش را داشته باشد و ممکن است کسی از زاویه نگاه خودش ایرادی ببیند اما دیگری همان نکته را نقطه قوت بداند. پس نمی‌توان گفت که این‌ها الزاما خطا هستند. این فیلم هم ممکن است از نظر برخی، دچار اشکال‌هایی باشد اما در مجموع بر اساس تنوع دیدگاه‌ها معدلی قابل قبول می‌گیرد.
دولت قبل به «زن و بچه» مجوز نداد
برنا: فیلم «زن و بچه» در مرحله دریافت مجوز ساخت و نمایش، آیا با ممیزی یا حذفیاتی روبه‌رو شد؟ روند اخذ مجوز چطور طی شد؟
ساداتیان: حقیقتا گرفتن پروانه ساخت حدود پنج ماهی در دولت قبل زمان برد و رسما اعلام کردند که به این فیلم مجوز ساخت نمی‌دهند اما دولت فعلی به زن و بچه پروانه ساخت داد و پس از آن، کاملا قانونی و بدون ممیزی پروانه نمایش گرفتیم و در جشنواره کن شرکت کردیم.
برنا: در فیلم «زن و بچه» دوباره شاهد حضور پیمان معادی و پریناز ایزدیار هستیم. چهره‌هایی که روستایی پیش از این هم با آن‌ها کار کرده است. این تکرارِ همکاری، یک انتخاب آگاهانه برای حفظ برند فیلمسازی روستایی است یا نوعی ریسکِ کنترل‌شده در فضای فعلی سینماست؟
ساداتیان: انتخاب این بازیگران آگاهانه بود. پیمان معادی و پریناز ایزدیار ظرفیت‌های شناخته‌شده‌ای دارند که روستایی به خوبی با آن‌ها آشناست. در مورد انتخاب بازیگر، همیشه گفت‌و‌گو و تبادل‌نظر وجود دارد. موافق و مخالف وجود دارد اما در نهایت این توانایی و شناخت سعید روستایی است که تصمیم نهایی را شکل می‌دهد. به نظرم این انتخاب‌ها درست بود چرا که بازخورد‌هایی که درباره بازی این دو نفر دریافت می‌کنیم، مثبت است و نشان می‌دهد که ظرفیت‌های بازیگری‌شان به‌خوبی در فیلم به کار گرفته شده است.
انتخاب بازیگران باید در خدمت قصه باشد
برنا: در انتخاب بازیگران گزینه‌های دیگری هم مطرح بود؟
ساداتیان: در انتخاب بازیگر همیشه گزینه‌های مختلف بررسی می‌شوند اما در نهایت تصمیم‌ها باید در خدمت فیلم و قصه باشند و ما به این ترکیب رسیدیم. البته فراموش نکنید که در کنار بازیگران اصلی چهره‌های جدیدی هم در فیلم حضور دارند که برای نخستین‌بار با سعید روستایی همکاری می‌کنند که این خود نکته‌ای مثبت در روند تولید فیلم است.
«زن و بچه» توانسته در جامعه گفت‌و‌گو ایجاد کند
برنا: نقد‌های متنوعی درباره فیلم منتشر شده؛ برخی منتقدان مانند مسعود فراستی نگاه مثبتی به فیلم دارند و برخی دیگر نگاهی متفاوت و حتی منتقدانه. از فضای مجازی و کامنت‌ها گرفته تا یادداشت‌های تحلیلی، بازخوردها گسترده بوده. آیا از نظر شما شخصیت‌پردازی‌های فیلم به اندازه کافی دراماتیک و باورپذیر شکل گرفته‌اند؟
ساداتیان: فکر می‌کنم فیلم ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کرده. حتی آن‌هایی که معمولا نسبت به فیلم‌های اجتماعی موضع دارند یا می‌پرسند چرا فیلم خوب ساخته نمی‌شود با این اثر همراه شدند. چه در میان اطرافیانم، چه در کامنت‌ها و بازخورد‌های فضای مجازی، حس من این است که مردم با قصه و شخصیت‌ها ارتباط گرفته‌اند.
در حوزه فرهنگ، طبیعی است که نظرات متفاوتی وجود داشته باشد. در علوم انسانی تحلیل‌ها متنوع است. خوشبختانه درباره «زن و بچه» این تنوع نگاه‌ها وجود دارد و این یعنی فیلم توانسته در جامعه گفت‌و‌گو ایجاد کند. برخی نسبت به بخش‌هایی از فیلم نقد دارند اما در مجموع، نمره قابل قبولی به اثر می‌دهند. این برای ما مهم است؛ این‌که فیلم بتواند محل گفت‌و‌گو باشد.
همکاری‌ام با روستایی ادامه یک مسیر فکری بود
برنا: آیا دلیل همکاری دوباره‌تان با سعید روستایی، تجربه موفق فیلم «متری شیش و نیم» بود یا بیشتر تحت‌تاثیر جایگاه بین‌المللی‌ای که او در سال‌های اخیر پیدا کرده تصمیم گرفتید دوباره تهیه‌کنندگی فیلمش را برعهده بگیرید؟
ساداتیان: تجربه قبلی ما تجربه خوبی بود. در «متری شیش و نیم» با هم کار کردیم و هم‌افزایی خوبی میان‌مان شکل گرفت اما آنچه مرا برای همکاری مجدد جذب کرد، بیش از همه قصه فیلم بود. همان دغدغه‌های اجتماعی که پیش‌تر هم گفتم در این فیلم وجود داشت و ادامه همان مسیر ذهنی خودم بود. سعید روستایی حالا چهره‌ای شناخته‌شده در سطح بین‌المللی است اما برای من، آن چیزی که در وهله اول اهمیت دارد، قدرت قصه و حرفی است که فیلم می‌خواهد بزند.
باید منتظر موج دوم بازخوردها بمانیم
برنا: از میزان فروش فیلم تا این لحظه رضایت دارید؟
ساداتیان: پاسخ به این سوال کمی زود است؛ باید زمان بگذرد تا برداشت ما از بازخوردها دقیق‌تر باشد. وقتی مخاطبان فیلم را ببینند و درباره‌اش حرف بزنند، دیگران را نیز به دیدن آن ترغیب می‌کنند. باید اجازه دهیم در یکی دو هفته آینده، موج دوم واکنش‌ها شکل بگیرد. آن‌وقت می‌توان قضاوت دقیق‌تری داشت.
نمره فیلم را افکار عمومی می‌دهند، نه گروه‌های خاص
برنا: چند روز گذشته اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس به تماشای فیلم شما نشستند و برخی انتقادات نسبت به آن مطرح شد؛ از جمله این‌که سعید روستایی در فیلم‌هایش نگاه منتقدانه به اتفاقات روز جامعه دارد و از مسئولان سازمان سینمایی درخواست نظارت بیشتر بر شورای پروانه ساخت و نمایش داشتند. نظر شما درباره این واکنش‌ها چیست؟
ساداتیان: متاسفانه ما در ایران با گروهی از دلواپسان مواجهه‌ایم که همیشه نگران هستند و در هر فیلمی به‌دنبال نمادسازی و تفسیر‌های فرامتنی می‌گردند. وقتی با سعید روستایی آن مسائل را مطرح کردم متعجب بود و می‌پرسید که این برداشت‌ها از کجا آمده است که ما خودمان نسبت به آن بیگانه‌ایم. در کل، حوزه فرهنگ همیشه مورد هجمه عده‌ای دلواپس بوده و نکته مهم این است که افکار عمومی با سلایق متفاوت باید درباره فیلم نظر بدهد، نه فقط گروه‌هایی خاص.
انتهای پیام/
Source link
دغدغه‌های اجتماعی دلیل همکاری دوباره‌ام با سعید روستایی بود/ اعلام بیگانگی با برداشت‌های کمیسیون فرهنگی مجلس از «زن و بچه»
سهام:
