به گزارش صدای شهر در دولت چهاردهم گزارش می‌دهد: زهرا وجدانی: یک سال پس از آغاز به کار دولت چهاردهم گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که مسیر توسعه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با شتابی تازه در حال حرکت است. از فعال‌سازی ظرفیت‌های قانونی و ایجاد منابع پایدار مالی گرفته تا حمایت از تولید بار اول، توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی و گسترش شبکه‌سازی تخصصی، مجموعه‌ای از سیاست‌ها و اقدامات در دستور کار معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان قرار گرفته است.
این سیاست‌ها تنها بر تمرکز در پایتخت متکی نبوده و نگاه عادلانه به استان‌ها و مناطق مختلف کشور از ویژگی‌های برجسته عملکرد یک‌ساله معاونت علمی به شمار می‌رود. در این میان اعتبار مالیاتی به‌عنوان پایدارترین منبع مالی پروژه‌های فناورانه، بومی‌سازی اقلام راهبردی صنعت، معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های نوپا و فناور سطح یک و همچنین حمایت از شرکت‌های نوظهور در حوزه محاسباتی و هوش مصنوعی، بخشی از مسیر طی‌شده را تشکیل می‌دهند.
به موازات این اقدامات تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور نیز دستخوش تغییر کیفی شده است؛ به‌طوری که ۸۰۰ شرکت جدید وارد این زیست‌بوم شدند و در مقابل ۴۰۰ شرکت به دلیل عدم انطباق با معیار‌های کیفی از چرخه خارج شدند. در بخش زیرساختی نیز نصب نیروگاه‌های خورشیدی بامی در دستگاه‌های دولتی با اتکا به توان شرکت‌های داخلی الگویی تازه از مشارکت دانش‌بنیان‌ها در رفع چالش‌های ملی ایجاد کرده است.
در همین راستا، تورج امرایی معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی از حمایت ۱۵۰ میلیارد تومانی از زیرساخت‌های محاسباتی و هوش مصنوعی خبر داد و جزئیات سیاست‌ها و اقدامات دولت چهاردهم در این حوزه را تشریح کرد.
پنج رویکرد اصلی معاونت علمی
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری امروز در نشست خبری یک‌ساله این معاونت به تشریح رویکرد‌ها و دستاورد‌های دولت چهاردهم در حوزه دانش‌بنیان پرداخت و از حمایت ۱۵۰ میلیارد تومانی برای توسعه زیرساخت‌های محاسباتی و هوش مصنوعی خبر داد.
امرایی در ابتدای سخنان خود پنج رویکرد اصلی معاونت در یک سال گذشته را تشریح کرد:
• فعال‌سازی ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان با هدف تأمین مالی پایدار پروژه‌های فناورانه از طریق مواد ۱۰، ۱۱ و ۱۳ این قانون.
• بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان برای حل چالش‌های ملی از جمله در حوزه سلامت و فناوری‌های راهبردی.
• توسعه عادلانه زیرساخت‌های علم و فناوری در سراسر کشور با تاکید بر توجه ویژه به استان‌ها و مناطق خارج از مرکز.
• شفافیت در ارزیابی و داوری شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد معتبرترین نظام ارزیابی فناوری در کشور.
• ایجاد سازوکار‌های حمایتی جدید در چارچوب ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان.
فعال‌سازی ظرفیت‌های قانونی و اعتبار مالیاتی
امرایی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در یک سال گذشته گفت: حدود ۷.۵ همت اعتبار مالیاتی برای توسعه زیرساخت‌های فناوری مصوب شد که بیش از ۷۰ درصد آن توسط شرکت‌های دانش‌بنیان‌چه به‌عنوان مجری پروژه‌ها و چه در نقش مالیات‌پرداز، جذب شد. به گفته وی، اعتبار مالیاتی پایدارترین منبع مالی برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان به شمار می‌رود.
حمایت از تولید بار اول
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان اعلام کرد: تا مرداد ۱۴۰۴ در مجموع ۲۳۴ میلیون دلار ابلاغیه تولید بار اول صادر شد که معادل ۴۰ درصد کل ابلاغیه‌ها از ابتدای اجرای قانون است. وی تأکید کرد که هر قرارداد تولید بار اول به معنای بومی‌سازی یکی از اقلام راهبردی کشور بوده و ارزش آن بین ۱۵ تا ۲۰ همت برآورد می‌شود.
معافیت‌های مالیاتی جدید
به گفته امرایی سقف درآمد مشمول مالیات شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا از ۵ به ۷ میلیارد تومان و شرکت‌های فناور و نوآور سطح یک از ۱۰ به ۲۰ میلیارد تومان افزایش یافت. این تغییر از سال مالی ۱۴۰۴ اعمال و در ابتدای سال ۱۴۰۵ اجرا خواهد شد. وی خاطرنشان کرد که ۷۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور نوپا هستند و معافیت مالیاتی شامل حال آنان می‌شود.
اضافه شدن ۸۰۰ شرکت دانش‌بنیان
امرایی از رشد تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان خبر داد و گفت: در یک سال گذشته ۸۰۰ شرکت جدید به زیست‌بوم دانش‌بنیان اضافه شدند و همزمان حدود ۴۰۰ شرکت به دلیل عدم احراز معیار‌ها موفق به تمدید اعتبار نشدند. او تاکید کرد که معیار اصلی برای حفظ عنوان دانش‌بنیان داشتن حداقل یک محصول دانش‌بنیان و خصوصی بودن شرکت است.
حمایت ۱۵۰ میلیاردی از زیرساخت‌های محاسباتی و هوش مصنوعی
یکی از مهم‌ترین محور‌های گزارش امرایی حمایت از توسعه زیرساخت‌های محاسباتی و هوش مصنوعی بود. وی اعلام کرد: در چارچوب برنامه معاون علمی ریاست‌جمهوری پنج شرکت نوپای دانش‌بنیان خارج از تهران انتخاب و در مجموع حدود ۱۵۰ میلیارد تومان حمایت برای تجهیز زیرساخت‌های محاسباتی دریافت کردند. به گفته وی این شرکت‌ها اکنون با تخفیف قابل توجه به سایر شرکت‌های دانش‌بنیان خدمات محاسباتی ارائه می‌دهند.
شبکه‌سازی تخصصی برای رفع چالش‌های ملی
امرایی همچنین به اجرای پروژه نیروگاه‌های خورشیدی بومی در تهران اشاره کرد و گفت: با دستور رئیس‌جمهور، طراحی و اجرای این پروژه به معاونت علمی واگذار شد و تاکنون حدود ۱۰ شرکت دانش‌بنیان در این طرح مشارکت داشته‌اند. تمامی پنل‌ها و تجهیزات خورشیدی نیز توسط شرکت‌های ایرانی تأمین شده است. وی این پروژه را الگویی موفق از همکاری شبکه‌ای شرکت‌های دانش‌بنیان دانست.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان تاکید کرد: رویکرد معاونت علمی در دولت چهاردهم حرکت از کمیت به کیفیت، ایجاد منابع پایدار مالی، توسعه زیرساخت‌های فناورانه و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حل چالش‌های ملی است. آنچه در یک سال گذشته محقق شد تنها آغاز مسیری است که باید با جدیت بیشتری ادامه یابد.
برنامه معاونت علمی برای رفع ناترازی انرژی
امرایی با اشاره به اقدامات این معاونت در حوزه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در قالب یک امر ملی و برای حل چالش‌های کشور از جمله ناترازی انرژی، آماده و هم‌افزا شوند و نقش‌آفرینی کنند.
پژوهش‌های دانش‌بنیان مشمول معافیت بیمه‌ای می‌شوند
وی یکی از اقدامات مهم معاونت علمی را به رسمیت شناختن پژوهش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان دانست و توضیح داد: پیش‌تر این امکان صرفاً برای دانشگاه‌ها وجود داشت، اما اکنون اگر شرکت‌های دانش‌بنیان قرارداد پژوهشی منعقد کنند، حتی در صورتی که مستقیماً با محصول دانش‌بنیان آنها مرتبط نباشد، با تأیید معاونت اقلیمی و معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، از پرداخت ضرایب بیمه‌ای معاف خواهند شد.
وی در این خصوص از همکاری سازمان تأمین اجتماعی قدردانی کرد.
بازنگری فهرست کالا‌ها و خدمات دانش‌بنیان
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان اقدام مهم دیگر را بازنگری در فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان عنوان کرد و افزود: این فهرست با همکاری دبیرخانه تخصصی ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، شورا‌ها و دستگاه‌های دولتی تهیه شده و آماده انتشار است. رویکرد اصلی در بازنگری جدید، افزایش رسوخ فناوری‌های نوظهور به‌ویژه هوش مصنوعی است.
آخرین نسخه این فهرست مربوط به سال ۱۴۰۰ بود و نسخه جدید طی هفته‌های آینده منتشر می‌شود. به گفته امرایی این فهرست چراغ راهنمای توسعه فناوری کشور خواهد بود و معیار‌های تفصیلی آن نیز بازنگری شده است.
اتصال به درگاه ملی مجوز‌ها
وی همچنین از اتصال سامانه دانش‌بنیان معاونت علمی به درگاه ملی مجوزهاخبر داد و اظهار داشت: این اقدام نتیجه ماه‌ها تعامل با وزارت اقتصاد است و از این پس شرکت‌های دانش‌بنیان تأییدشده با مراجعه به این درگاه یک شناسه یکتا دریافت می‌کنند. شرکت‌هایی که قصد ثبت‌نام یا تمدید اعتبار دانش‌بنیان دارند نیز ابتدا مراحل لازم را در سامانه دانش‌بنیان طی کرده و سپس به درگاه ملی مجوز‌ها هدایت می‌شوند. این فرآیند مشابه گذشته است، اما درگاه ملی مجوز‌ها به آن اضافه شده است.
حمایت از رساله‌های دکتری با اعتبار مالیاتی
امرایی در بخش دیگری از سخنان خود به توسعه سازوکار‌های جدید اعتبار مالیاتی اشاره کرد و گفت: ماده ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان بستر مناسبی برای توسعه فناوری فراهم کرده است. در همین راستا تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت علمی و معاونت پژوهشی وزارت علوم منعقد شده که بر اساس آن، رساله‌های دکتری تأییدشده می‌توانند تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان از محل اعتبار مالیاتی حمایت شوند.
به گفته وی از این مبلغ ۸۰ درصد به دانشجو و ۲۰ درصد به دانشگاه تخصیص می‌یابد.
وی این اقدام را گامی برای هدفمند شدن رساله‌های دکتری و پیوند میان دانشجویان و صنعت دانست و تأکید کرد: این ارتباط می‌تواند به اشتغال دانش‌آموختگان کمک کند. علاوه بر این در قالب شیوه‌نامه اشتغال نخبگان نیز پیش‌بینی شده که اگر پروژه‌های اعتبار مالیاتی یک دستگاه از نیرو‌های نخبه مورد تأیید معاونت علمی استفاده کنند، حقوق و دستمزد آنان تا دو برابر سقف تعیین‌شده محاسبه خواهد شد.
برنامه‌های آتی؛ تمرکز بر کیفیت و صادرات
امرایی در ادامه با اشاره به برنامه‌های آتی معاونت علمی گفت: تمرکز اصلی ما در سال آینده بر ارتقای کیفیت محصولات دانش‌بنیان خواهد بود. همچنین در حوزه صادرات، شناسایی کالا‌هایی که دارای استاندارد و کیفیت مطلوب و در عین حال رقابت‌پذیر از نظر قیمت هستند، در دستور کار قرار گرفته است.
او افزود: این محصولات با همکاری سازمان تعاملات بین‌المللی و خانه‌های نوآوری و فناوری ایران در خارج از کشور معرفی خواهند شد تا مسیر صادرات آنها تسهیل شود.
عملکرد یک‌ساله معاونت علمی در دولت چهاردهم نشان می‌دهد که زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور در مسیر تغییر و تحول قرار دارد. از مرحله شعار و زیرساخت‌های اولیه عبور کرده و وارد فاز گسترش کیفی، شبکه‌سازی ملی و توسعه زیرساخت‌های راهبردی شده است. از حمایت ۱۵۰ میلیاردی برای هوش مصنوعی تا ورود ۸۰۰ شرکت جدید و همزمان حذف شرکت‌های فاقد معیار، از بازنگری فهرست کالا‌های دانش‌بنیان تا اتصال سامانه‌ها به درگاه ملی مجوز‌ها همه و همه حکایت از گامی بلند برای تثبیت جایگاه شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان بازیگران اصلی اقتصاد آینده ایران دارد.
با این حال خروج برخی شرکت‌ها به دلیل عدم رعایت معیار‌های کیفی و تمرکز بر ارتقای کیفیت محصولات، نشان‌دهنده چالش‌ها و پیچیدگی‌های این مسیر است. اقدامات انجام‌شده از توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی تا اعتبار مالیاتی و بازنگری فهرست کالا‌ها نویدبخش فرصت‌هایی برای رشد هستند اما سوال این است که آیا این تلاش‌ها کافی خواهد بود تا توان واقعی شرکت‌های دانش‌بنیان به‌طور پایدار در بازار‌های داخلی و خارجی تثبیت شود؟
انتهای پیام/
Source link
