انتخاب «پیرپسر» یا «زن و بچه» برای اسکار یعنی انتخاب بین بد و بدتر

به گزارش صدای شهر محمدرضا مقدسیان، منتقد و مدرس سینما درخصوص پیش‌بینی فیلم‌هایی که احتمالا گزینه اسکار ۲۰۲۶ خواهند بود، به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: در پرسش شما سه فیلم «زن و بچه»، «پیرپسر» و «غریزه» مطرح شده‌اند. حقیقت این است که همان‌طور که در چند سال اخیر شاهد بودیم، صحبت کردن درباره اسکار بیشتر یک مصرف داخلی دارد تا اینکه واقعا ارتباط مستقیمی با اسکار داشته باشد. این جریان رسانه‌ای بیشتر بین فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگان شکل می‌گیرد تا در فروش فیلم تاثیر بگذارد، کنجکاوی ایجاد کند یا بحث‌هایی از این دست را به راه بیندازد. البته این موضوع بدی نیست و بخشی از جریان کاری سینما در همه جای دنیاست، اما نکته اینجاست که چنین رویکردی فقط به درد مصرف داخلی می‌خورد، چون مدت‌هاست ما دیگر حرفی برای اسکار نداریم که بزنیم و اسکار هم قرار نیست چندان به ما گوش بدهد. 
کیفیت فیلم، تنها ۳۰ درصد ماجراست 
وی ادامه داد: ما در بهترین حالت زمانی توانستیم در اسکار حضور داشته باشیم که خود آکادمی مایل بود صدای ایرانی را بشنود. این موضوع به دلایل سیاسی، اجتماعی و تاریخی مرتبط بوده است؛ اینکه چه دولتی در آمریکا بر سر کار بوده، ما چه فیلم‌سازی را معرفی کرده‌ایم، آن فیلم‌ساز تا چه اندازه در پخش جهانی موفق بوده و آیا توانسته پخش‌کننده‌های معتبر جهانی را قانع کند روی فیلمش مانور بدهند یا نه. در واقع ۲۰ تا ۳۰ درصد ماجرا مربوط به کیفیت فیلم است و ۷۰ درصد دیگر به سیاست‌های جاری جشنواره‌ها و جوایز بین‌المللی، همچنین به جریان بازار سینمای جهان و تصمیم پخش‌کننده‌ها برمی‌گردد. 
سیاست و بازار، سرنوشت فیلم‌ها را رقم می‌زند 
این منتقد سینما با اشاره به سیاست‌های گذشته اسکار بیان کرد: زمانی سیاست‌ها به‌گونه‌ای بود که می‌خواستند ایران را به سمت یک الگو یا یک مدل از صدا جذب کنند و آن را برجسته سازند تا در نهایت به نتایجی در حوزه سیاست، اقتصاد یا جغرافیای سیاسی برسند. خیلی هم برایشان مهم نبود که دقیقا در ایران چه می‌گذرد. اما به مرور رویکرد‌ها تغییر کرد؛ برای مثال در دوره‌ای سینمای کُره یا تایوان اهمیت پیدا کرد یا سینمای کشور‌هایی برجسته شدند که قرار بود رویکردهایشان مورد توجه آکادمی قرار بگیرد. حالا شاید این برنامه‌ریزی‌شده نباشد، اما جریان‌های رسانه‌ای و پخش و تولید جهانی حتی برای اعضای آکادمی هم سلیقه‌سازی می‌کنند، آن هم به شکل ناخودآگاه.
آکادمی اسکار، سینمای ایران را محور توجه نمی‌داند 
مقدسیان درباره جایگاه فعلی سینمای ایران در این روند توضیح داد: در چنین شرایطی اینکه چه فیلمی از ایران به اسکار برود یا نرود، بیشتر به درد فضای محدود داخلی ما می‌خورد. آن‌سوی ماجرا چندان کسی توجهی ندارد که سینمای ایران نماینده‌ای دارد یا نه. به دلایل مختلف، آکادمی دیگر سینمای ایران را محور توجه نمی‌داند. در این میان همیشه این بحث وجود داشته که نماینده ایران در اسکار را فارابی به عنوان یک بازوی دولتی_حاکمیتی معرفی کند یا خانه سینما به عنوان یک بازوی حداقل به ظاهر صنفی. اما اصل ماجرا این نیست، بلکه پرسش اصلی این است که آیا اساسا فیلمی وجود دارد که به درد اسکار بخورد؟ وقتی فیلمی با استاندارد‌های لازم وجود ندارد، این کشمکش‌ها چندان اهمیتی ندارند. 
ما باید از اسکار برای برندینگ داخلی استفاده کنیم 
وی افزود: اگر نگاه کلان جشنواره‌های جهانی مثل کن، برلین و دیگران را به سینمای ایران، سیاست حاکم بر ایران و جامعه ایرانی در عرصه بین‌المللی بررسی کنیم، درمی‌یابیم که عملا بیهوده وقت می‌گذرانیم. کسی قرار نیست آن‌سوی ماجرا برای سینمای ما ارزشی قائل شود؛ بنابراین نتیجه این می‌شود که باید ببینیم در داخل کشور چطور می‌توانیم از فرصت اسکار برای برندینگ و تبلیغات خودمان استفاده کنیم. به نظر من فارغ از اینکه اسکار ما را تحویل می‌گیرد یا نه، ما موظفیم بهترین فیلم سینمایی‌مان را که خودمان به این نتیجه رسیده‌ایم بهترین است و نزدیک‌ترین مختصات را برای جذب مخاطب جهانی دارد، معرفی کنیم، حتی اگر در آن‌سوی ماجرا پذیرفته نشود. 
«زن و بچه» از نظر کیفیت سینمایی و شیوه اجرا حرفی برای گفتن ندارد 
این مدرس سینما با اشاره به فیلم‌های مطرح در رقابت اسکار، بیان کرد: واقعیت این است که ما از بین بد و بدتر باید یکی را انتخاب کنیم. فیلم «زن و بچه» سعید روستایی به دلیل حضور در جشنواره‌های خارجی و بازیگرانی که تجربه حضور در فستیوال‌های جهانی دارند، ممکن است در نگاه اولیه مورد توجه قرار بگیرد، اما از نظر کیفیت سینمایی، شیوه اجرا، فیلمنامه و مفاهیم نو حرف چندانی برای گفتن ندارد.
مقدسیان درباره ملاک انتخاب اسکار توضیح داد: حتی اگر بپذیریم که آکادمی اسکار در چند سال اخیر به مفاهیمی مانند حقوق زنان و تغییر نگرش نسبت به زنان توجه کرده، باز هم فیلم‌های بسیار بهتری نسبت به «زن و بچه» ساخته شده و در حال ساخته شدن هستند. تنها چیزی که ممکن است در اسکار باعث توجه به «زن و بچه» شود، حمایت سیاسی یا فرهنگی از یک رگه فکری در سینمای ایران است، نه کیفیت سینمایی فیلم. 
اگر قرار باشد باج بدهیم باید «زن و بچه» را برای اسکار بفرستیم 
وی افزود: اگر قرار باشد به اسکار باج بدهیم باید «زن و بچه» را برای اسکار بفرستیم که چندان دندان‌گیر نیست، اما اگر  کیفیت روایت و سینما ملاک باشد، «پیرپسر» بدون شک یک سر و گردن از «زن و بچه» بالاتر است، اما این فیلم خیلی اسکارپسند نیست، چون اسکار تنها به سینما نگاه نمی‌کند و به مضامین و درون‌مایه‌ها نیز توجه دارد؛ بنابراین ترجیح من این است ما بین انتخاب «پیر پسر» یا «زن و بچه» فیلمی خوب معرفی کنیم که نشان دهد سینمای ایران توان ساخت فیلم باکیفیت دارد. 
این منتقد سینما با اشاره به ارسال فیلم‌های دیگر به جز گزینه‌های مطرح شده از سینمای ایران به اسکار بیان کرد: در گزینه‌های دیگر که در داخل امکان قانونی برای معرفی به اسکار را دارند، هیچ‌کدام توان رقابت با این فیلم‌های مطرح‌شده را ندارند. مگر اینکه بخواهیم مثل سیاست‌هایی که در چند سال اخیر داشتیم باز هم فیلمی را معرفی کنیم که هیچ ربطی به اسکار ندارد و بگوییم این نگاه ما به سینماست که این نگاه حتی مراحل اولیه را برای ورود به اسکار هم طی نمی‌کند. 
سینمای ایران شانسی در اسکار ندارد 
وی در پایان تاکید کرد: با این حال، ممکن است در آینده چرخش‌هایی در سیاست جهانی رخ دهد و اسکار فیلم‌های سطحی را با رویکرد اعتباردهی به فرهنگ یا ملیت خاص، برجسته کند. اما در وضعیت فعلی، «زن و بچه» و حتی دیگر گزینه‌ها، شانس چندانی ندارند و این بحث‌ها بیشتر کارکرد رسانه‌ای و داخلی دارد.
انتهای پیام/

Source link